Kippen voeren aan siberische tijgers!

Ola! Dit keer een koud berichtje vanuit Vladivostok over de laatste weken in China!


De motor was verkocht en ik vertrok met de bus naar guilin waar ik de trein naar Shanghai nam, een rit van 23 uur. De geur van instant noodles kwam me meteen al weer tegemoet toen ik de trein binnenkwam, een geur die ik de komende tijd nog vaak zou ruiken. Ik plofte neer op mijn bed en kijkend naar de landschappen die voorbij schoten was ik maar al te blij dat dit niet de enige manier is geweest waarop ik China heb gezien. In de trein zijn landschappen maar vergezichten die je niet aan kan raken in tegenstelling tot op de motor waar je zijweggetjes mee kan verkennen en kan stoppen waar je maar wil. Een trein heeft ook zijn voordelen natuurlijk, de kans dat je plat wordt gereden door een vrachtwagen is een stuk kleiner en je kan lezen en slapen wanneer je maar wil.

In shanghai aangekomen met de metro naar een hostel toe waar ik in mijn mail las dat een van de meiden uit de groep mensen waar ik mee op was getrokken in Yangshuo nu ook in Shanghai was en dus spraken we af om samen de stad te bekijken. We liepen over de bunt, een rivierpromenade met uitzicht op Pudong, het zakendistrict met de bekende wolkenkrabbers die op iedere foto van de stad te zien zijn. Dit zakendistrict is uit de grond gestampt sinds de jaren 90 en het is best indrukwekkend om te denken dat er 20 jaar geleden alleen nog maar weilanden waren waar nu de hoogste gebouwen van de wereld staan. De boulevard waar we op liepen was niet zo mooi als normaal omdat er overal werd gebouwd aan de wereldtentoonstelling die hier volgend jaar gehouden wordt.

We probeerden een boottochtje te doen maar dat was te duur dus namen we maar een of andere sightseeing tunnel naar de overkant van de rivier waar je in een karretje gezet wordt naar een mislukte lichtshow kan kijken voor vier euro. Aan de andere kant kwamen we uit de grond tussen de wolkenkrabbers en vlak langs de 468 meter hoge televisietoren die iedereen wel kent van foto's. Dit is het andere China, ik heb maandenlang rondgereden tussen armen boeren met een klein stukje grond en straten van modder, en nu loop ik langs overprijste winkel centra en straten vol met dure auto's en mannen in pak, het is moeilijk om voor te stellen dat dit het zelfde land is.

We liepen wat rond tussen gebouwen zo hoog dat je er pijn van in je nek krijgt en gingen naar 'de flesopener' het hoogste gebouw van china, het twee na hoogste gebouw van de wereld en het hoogste viewplatform van de wereld wat vorig jaar pas geopend is. Drie jaar geleden stond ik nog op de Taipei 101, toen het hoogste gebouw van de wereld maar daar kon je maar tot 400 meter hoog komen. In 'de flesopener' kun je tot de honderste verdieping tot 474 meter komen dus dat moest ik wel even proberen.

We gingen het gebouw in maar er werd gezegd dat door de smog en de mist het uitzicht beperkt was dus zouden we de volgende dag terugkomen. Die avond gingen we naar wat clubs en na een luie dag gingen we het tegen de zonsonderdag weer proberen. Het weer was niet veel helderder maar nu gingen we toch naar boven. Het gigantische gebouw heeft 91 liften en wij hadden er eentje die stopte op de 3e, 4e, en 97e verdieping waar we een andere lift moesten pakken om verder naar boven te gaan.

Ze hadden er een echt 'startrek' sfeertje van gemaakt door overal rare bliepende geluidjes en vaag verlichte ruimtes te maken waar we doorheen geloodst werden. Op de honderdste verdieping liepen we het viewing platform op met de glazen vloer boven het enorme gat dat boven in het gebouw zit. Het was even wennen voordat je zonder een raar gevoel over een glazen vloer op 474 meter hoogte kon lopen maar het uitzicht was desalniettemin overweldigend. Het werd al donker en de lampen van Shanghai waren al aan. Het was absoluut schitterend om neer te kijken op de daken van andere wolkenkrabbers en over de zee van lichtjes tot zover de smog het toe liet.

Het was zeker de moeite waard om dit gebouw te bezoeken maar de rest van Shanghai is in mijn ogen niet zo bijster interessant en dus nam ik al snel weer de trein naar Beijing waar ik David en de mensen die ik daar heb leren kennen tijdens mijn eerste verblijf weer ging zien. Het was een warm onthaal en ik voelde me meteen weer helemaal thuis. Veel mensen vroegen verbaasd, huh are you already back? Het was duidelijk dat zij de tijd studerend heel anders beleeft hadden dan ik op de motor, iets dat me motiveert om tijdens mijn leven altijd te blijven reizen zelfs wanneer ik alles al gezien heb, al is het maar om te realiseren hoe snel het allemaal gaat en dat je niet moet vergeten om te genieten.

Ik had de hoogtepunten van de stad al gezien dus ging mijn tijd vooral op aan foto's laten zien, kleren kopen voor de siberische winter, uit eten gaan en feesten. Een dag deed ik nog wel wat sightseeing met een van Davids vrienden, we bezochten de temple of heaven en beklommen de poort van de hemelse vrede zodat we op dezelfde plek stonden als vanwaar 1 oktober de chinese staatsleiders keken naar die enorme parade en waar Mao 60 jaar geleden de peoples republic of China uit riep, uitkijkend over tiananmen square gevuld met een miljoen mensen.

Na een heerlijk weekje was het jammer genoeg weer tijd om te gaan omdat mijn visa bijna verliep. Ik had tijdens mijn korte verblijven op de campus zo veel mensen leren kennen dat we een diner organiseerden gevolgd door een afscheidsfeest. Hier nam ik afscheid van iedereen met veel knuffels en tequila, maar vooral nam ik afscheid van David, die inmiddels een goede vriend van me is geworden en die ik zeker nog ga weerzien in de niet al te nabije toekomst.

Met moeite rolde ik de volgende dag mijn bed uit om de trein naar Haerbin te pakken. Tijdens de 16 uur lange rit naar het noorden werd er per ongeluk een half volle bak instant noodles over me heen gegooid zodat er een luid 'godverdomme!' door de trein heen klonk. Maarja gebeurd is gebeurd en er valt verder niks aan te doen dus geen rede om boos te blijven, dus pakte ik mijn boek weer op om verder te lezen. Even later kon ik daar weer mee stoppen omdat er door dit voorval een Engels sprekende chinees naar me toe kwam met papieren zakdoekjes en gebruik maakte van de situatie een gesprek probeerde aan te knopen.

Eerst had ik er niet echt zin in omdat ik wilde lezen en een natte broek had van de noodlesoep maar met het idee dat hij dit snel genoeg door zou hebben begon ik een verveeld gesprek met hem. Het was niet dat hij doorkreeg dat ik geen zin had om te praten maar meer omdat ik het gesprek interessant begon te vinden zodat we uren later nog steeds in gesprek waren. Hij, Troy, bleek journalistiek in Engeland gestudeerd te hebben, was 30 jaar oud en niet bang om zijn mening te uiten over de politiek en geschiedenis van zijn land, iets wat niet al te veel chinesen eigen is.

Hoewel ik het graag zou doen kan ik hier natuurlijk niet alles vertellen waar we het over hadden maar het komt er op neer dat hij erg ongelukkig was nadat hij terug was gekomen van zijn verblijf in Engeland. Hij vertelde me dat mensen die tegenover me zaten en de soep over me heen hadden gegooid, op de vlucht waren voor hun lokale regering omdat ze protest hadden gemaakt tegen de prijs die hun provinciale overheid hen had gegeven voor hun land voor de aanleg van een nieuwe snelweg.

Wat blijkt is dat de ondemocratische corrupte regering land pakt van boeren waar ze het nodig heeft en geeft er dan een ver onder de waarde liggende prijs voor. De slachtoffers kunnen niets doen want bij protest worden ze gevangen gezet. Dit probleem dat 'land grab' genoemd wordt is erg groot in China, vertelde troy, en dit is dan ook een van de (vele) redenen waarom de persvrijheid en communicatie zo beperkt is. De regering is gewoon bang voor een opstand of revolutie. De man waar ik mee aan het praten was had dan ook geen behoefte meer om journalist in zijn eigen land te zijn omdat je alleen positief over de regering mag schrijven wat natuurlijk de hele essentie van journalistiek weghaalt. De hoofdredacteur van een prominente krant is bijvoorbeeld laatst in functie teruggezet omdat hij de verkeerde vragen had gesteld aan Obama tijdens een interview.

Voor een opstand of revolutie heb je behalve communicatie ook een leider nodig en die is er ook niet. Iedere opkomende oppositieleider wordt met valse beschuldigingen van corruptie en de daarbij horende straffen de kop in gedrukt, terwijl de gevestigde orde het land runt als een familiebedrijf en de beste baantjes aan de broer van .. of de vrouw van .. geeft. De regering schaamt zich noch schuwt zich om met leiders als Mugabe te praten omdat ze zelf geen haar beter zijn. Je doet hier mee met de regering en hebt lak aan de ongerechtigheid die het mogelijk maakt om de rijkdom van sommigen instand te houden en vooral te vergroten, je bent neutraal met het risico dat je de dupe wordt van het regime, of je vecht tegen de regering met het risico dat je onterecht bestraft wordt. Niet echt een keuze met een goede optie.

Het is dan ook niet gek dat Troy liever ondanks de liefde voor zijn land liever weer zo snel mogelijk naar het buitenland gaat. Tijdens de gesprekken raakte hij echt geëmotioneerd, hij begon feller en feller te praten over de huidige leiders en maakte zich boos dat het gros van de chinesen zo volgzaam is. Het was erg indrukwekkend om hem te zien praten, nog nooit had ik zo reëel gevoeld hoe groot de machteloosheid is die je hebt als burger in een land vol van corruptie en zonder democratie.

Dit en nog vele andere onderwerpen waar we het over gehad hadden maakte het uiteindelijk zo dat ik door medelijden een slecht gevoel had dat ik boos godverdomme had geroepen naar de man wiens land is afgepakt en nu moest verhuizen om uit de cel te blijven. Het kostte me moeite om uiteindelijk toch in te gaan op deze zelfde man zijn herhaaldelijke uitnodiging om wat baijiu mee te drinken, een chinese sterke drank, zonder dat ik hem er iets voor terug mocht geven. Zo kan het op het oppervlak lijken alsof mensen helemaal gelukkig zijn terwijl ze op dat moment een corrupte regering worden uitgebuit. Niet iedereen heeft zoveel geluk als wij met zijn regering en vergeleken met de mensen hier lijkt het alsof we toch niet zo slecht af zijn met het CDA, maar ook bij ons geldt dat politiek de politiek niet zou zijn als er niet nog een hele hoop te verbeteren viel.

Terwijl wij converseerden over allerlei zware onderwerpen veranderde het landschap buiten langzaam in een wereld van sneeuw en ijs die pas maanden later weer zal ontdooien. Om 4 uur 's nachts kwam ik aan in het besneeuwde Haerbin waar ik de eerste uurtjes in een internet cafe ging zitten om de tijd te doden voordat ik ergens in kon checken. 's Middags ging ik de stad vol met revolutionaire en communistische gebouwen van zowel Chinese als Russische invloed liep. Hier in Mantsjoerije dicht bij Siberië is het al zo koud dat toen ik na een paar uurtjes door de stad slenteren een slok uit mijn plastic waterfles wilde nemen die in mijn rugzak zat, de helft van de inhoud bevroren was. De minimum temperatuur was die dag -25 Graden Celsius met een maximum van -14 en overal op straat zag je de bevroren rochels van de chinesen liggen.

De stad was indrukwekkend maar toen ik bij het 'Stalin park' aankwam viel mijn mond pas echt open van verbazing. Het park vol standbeelden van vlaggendragers en trotste arbeiders was de promenade van een bijna kilometer brede Songhua rivier die helemaal dichtgevroren was. Het ijs was zo dik dat er mensen, paarden en auto's op reden. Ik had nog nooit gezien dat zo'n grote rivier dichtgevoren was, ook had ik niet verwacht dat dit in het begin van december al het geval zou zijn, maar het was een prachtig gezicht. Na een korte wandeling op het besneeuwde ijs kwam ik bij wat vissers die wakken hadden geslagen waar ze hun netten doorheen haalden van het ene wak naar het andere. De vangst was minimaal maar toch mooi om te zien. Ik wandelde een paar kilometer voorbij vastgevroren boten over de rivier die door de miljoenen stad heen stroomt, echt geweldig. Eenmaal terug op het vaste land kocht ik een zoete aardappel bij een straatstandje, het ding is gloeiend heet toen ik hem kocht maar tegen de tijd dat ik bij de tweede helft aankwam was hij al weer grotendeels bevroren..

De volgende dag ging ik goed ingepakt op pad naar een park waar een van 's werelds zeldzaamste dieren zit, de siberische tijger. Er leven er nog zo'n 500 van in het wild en in dit park zitten er ongeveer 100. Normaal ben ik niet zo van het bekijken van in gevangenschap gehouden zeldzame dieren maar omdat ze hier succesvol gefokt worden en.. omdat je levende dieren kan kopen waar de tijgers dan achteraan moeten jagen voor hun eten moest ik er echt heen. Je kan kippen kopen voor 5 euro, eenden voor 10, schapen voor 60 en zelfs koeien voor 150. Het is een soort safaripark in de sneeuw waar je met een bus doorheen gereden wordt. Er reed een auto mee waar een heel hekwerk omheen was vast gemaakt voor de veiligheid van de chauffeur, van waaruit de kippen en de eenden werden gegooid als iemand geld gaf in de bus.

Ik probeerde nog om iedereen in de bus 5 euro bij elkaar te laten leggen zodat we samen een schaap konden kopen maar dat vonden ze te veel geld. Wel kochten ze twee eenden en ik kocht een kip. De eerste eend vloog met een troep rennende tijgers achter zich aan als een malle een boom in. De tijgers verzamelde zich onder de boom maar konden weinig anders doen dan wachten en de eend had de tijd dus gingen we door met het volgende beest, mijn kip.

De kip werd naar buiten gegooid maar vloog naar het dak van de auto denkend dat hij daar veilig was. Dat was niet zo want een van de tijgers sprintte erop af en graaide het arme beestje met twee spectaculaire sprongen van het dak af waarna hij weer van de auto sprong om zijn vangst in zijn eentje op te peuzelen. De eend die daarna kwam was ook niet zo boeiend omdat hij pas gepakt werd op grote afstand van de bus en dus kregen we alleen te zien hoe de tijger nog na zat te kauwen op een pak veren. Jammer dat niemand een koe kocht maar het was toch een heel mooi dagje om die grote katten zo bezig te zien in de sneeuw.

Op mijn laatste dag in Haerbin bezocht ik een onderzoeksbasis van het japanse leger in de tweede wereld oorlog waar er op vergelijkbare wijze als die van de Auschwitz kamparts Mengelen allerlei gruwelijke experimenten met gezonde levende mensen gedaan werden. Hoewel er allerlei nutteloze experimenten waren gedaan van vriesdood tot extreme hitte of vaccuum ruimtes, werden er vooral mensen levend geopereerd om microbiologische wapens te ontwikkelen en te testen. Het is maar goed dat de verantwoordelijken grotendeels bestraft zijn na de oorlog.

Die dag was er ook iets vrolijkers, namelijk dat ik voor de laatste keer in de rij stond in China, iets wat misschien wel een van de ergste dingen is die je kan doen in dit land. In geen ander land zijn mensen zo bewust blind voor andere mensen dan wanneer chinesen in een rij komen staan en net doen alsof er niet al een aantal mensen staan te wachten waardoor je uiteindelijk net zo moet gaan doen als zij om ooit nog aan de beurt te komen. Mijn laatste rij was namelijk voor een treinticket naar Suifenhe, aan de russisch chinese grens met als volgende stop, Vladivostok!